22 września 2023 roku w Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu oddział Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu odbyła się V Ogólnopolska Konferencja „W kręgu Horacego”. Rzymskie słowa w tytule, zrodzone przez poetę Kwintusa Horacjusza Flakkusa wyjaśniają nam jego nieśmiertelność, którą osiągnął dzięki talentowi i sumiennej pracy, zamienionej na ponad osiem tysięcy wersów poezji. Konferencja Horacjańska była podkreśleniem i przypomnieniem twórczości translatorskiej bieżuńskiego poety Stefana Gołębiowskiego, pierwszego w Polsce tłumacza Dzieł Wszystkich Horacego. Tak wielkiego osiągnięcia dokonał po przejściu na emeryturę, ostatnie tłumaczenia ukończył mając 85 lat. Jak sam pisał w artykułach do czasopism literackich, że: przetłumaczyć tekst łaciński to znaczna trudność, ale przetłumaczyć poezję i wydobyć poetyczność najbliższą myślom autora, to już wyzwanie.
Konferencja zorganizowana przy współpracy Instytutu Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego została objęta Honorowym Patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego – Adama Struzika oraz w całości sfinansowana z środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Obrady otworzył zastępca dyrektora Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Marcin Baczewski, natomiast kierownik Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu Jerzy Piotrowski powitał zebranych i przedstawił prelegentów. Wśród zaproszonych gości znaleźli się między innymi: ks. proboszcz Parafii w Bieżuniu Tomasz Ozimkowski, burmistrz Miasta i Gminy w Bieżuniu Andrzej Szymański, dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych Jolanta Pawłowska, były dyrektor Muzeum Romantyzmu w Opinogórze Roman Kochanowicz, dyrektor Delegatury Urzędu Marszałkowskiego w Ciechanowie – Rafał Woźnowski z listem od marszałka województwa mazowieckiego Adama Struzika.
Spotkanie naukowe rozpoczęło się recytacją wiersza, autorstwa Tomasza Nowickiego, poświęconego patronowi konferencji – Horacemu. Obrady poprowadził dr hab. Jan Kwapisz – zastępca dyrektora Instytutu Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego. Zebrani wysłuchali dziesięciu referatów przygotowanych przez naukowców z Warszawy, Krakowa, Katowic oraz Przasnysza. W kolejności wystąpili: prof. dr hab. Barbara Milewska-Waźbińska z UW z referatem Labirynt znaczeń. Horacjańskie skrzydlate słowa i ich przekłady na język polski, mgr Inga Grześczak z UW z pracą Tempus fugit, czyli zmagania tłumaczy z Odą wiosenną (Carmen IV,7) Horacego, mgr Dorota Sutkowska z UW z wykładem Przekłady Horacego w praktyce translatoriów łacińskich, dr hab. Jan Kwapisz z UW z referatem Jeszcze o Horacjańskiej Odzie do Archytasa, dr Konrad Kokoszkiewicz z UW z materiałem Czym i w co „puka” Śmierć? Uwagi do przekładu Hor. Carm. I 4.13.14., dr Damian Pierzak, z pracą „Piosenka jest dobra na wszystko”. Raz jeszcze wokół tekstu Horacego carm. 1.32.15, dr Katarzyna Pietruczuk z UW z wykładem Uwagi Horacego o współczesnym życiu literackim w listach 2.1 i 2.2 jako refleksy augustowskiej polityki kulturalnej, dr Waldemar Krzyżewski z materiałem Stefan Gołębiowski – nauczyciel języka polskiego w Miejskim Koedukacyjnym Gimnazjum w Przasnyszu 1925-1939, mgr Tomasz Kolowca, z PAN-u z pracą Zapiski między wierszami. Piętnastowieczne glosy w „Liście do Pizonów” Horacego oraz Zbigniew Gołębiewski z prezentacją Wincenty Gołębiewski–historia ostatniego roku życia mojego dziadka.
Wszystkie referaty zostaną opublikowane w kolejnym numerze wydawnictwa „Bieżuńskie Zeszyty Historyczne nr 37”, którego promocja odbędzie się w grudniu b.r.