Kontakt
  • Zmień kontrast
  • Zmniejsz rozmiar tekstu
  • Zwiększy rozmiar tekstu
  • Zobacz deklarację dostępności
logo-www-kolor-50logo-www-kolor-50logo-www-kolor-50logo-www-kolor-50
  • AKTUALNOŚCI
    • Najnowsze
    • Komunikaty
    • Blog
    • Kalendarz wydarzeń
    • Wieści Muzealne online
    • Konferencje
    • Archiwum
  • DLA ZWIEDZAJĄCYCH
    • Muzeum, godziny, bilety
    • Wirtualne spacery
    • Kup bilet
    • Regulamin zwiedzania
    • Informacje dla osób z niepełnosprawnościami
    • Oferta noclegowa
    • Gastronomia
  • EDUKACJA
  • O MUZEUM
    • Historia
    • Zbiory
    • Nagrody
    • Projekty i inwestycje
    • Biblioteka
    • Wydawnictwa – sklep
    • Partnerzy
    • Kariera
  • USŁUGI DODATKOWE
    • Wynajem obiektu i terenu
      • Kościół z Drążdżewa
      • Sale konferencyjno-szkoleniowe
      • Piknik
      • Organizacja ogniska
      • Stoiska dla wystawców
    • Wóz, bryczka
    • Szkółka jeździecka
    • Jazda w siodle
  • BIP
  • Facebook
  • Instagram
  • YouTube
  • Mapa strony
0

POPIELEC

  • Strona główna
  • Aktualności
  • Blog
  • POPIELEC
OSTATNIE DNI KARNAWAŁU
16 lutego 2021
NIEDZIELA PALMOWA W SKANSENIE – Impreza odwołana
23 lutego 2021
17 lutego 2021
Kategorie
  • Blog
Tagi

Kończąca karnawał i rozpoczynająca czterdziestodniowy okres Wielkiego Postu środa popielcowa nazywana była niegdyś wstępną środą. Ten dzień uroczyście obchodzony jest w Kościele Katolickim. Po nabożeństwie odbywa się obrzęd posypania głów wiernych popiołem. Szary popiół – symbol żałoby, pokuty i przemijania towarzyszył człowiekowi w różnych kulturach od tysiącleci. W kościele katolickim, jak pisze Wojciech Dudzik[1] ” Początkiem Wielkiego Postu stała się środa, od synodu w Benewencie w 1091 roku zwana popielcową – wtedy papież Urban II nakazał posypywać głowy wiernych popiołem”. Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku wśród nieoświeconej ludności można było usłyszeć, że popiół, którego ksiądz używa w Popielec, pochodzi ze spalonych ludzkich kości. Oczywiście jest to nieprawda – popiół ten uzyskuje się z zeszłorocznych palm wielkanocnych.

W dawnej Polsce w Popielec praktykowany był zwyczaj tzw. kłody popielcowej. Dziewczętom, które nie znalazły męża w ostatnie zapusty, chłopcy przyczepiali sznurek, na końcu którego uwiązana była drewniana kłoda, zwana inaczej klocem. Kloc symbolizował jarzmo małżeńskie. Dziewczynę zaprzęgniętą do kloca przeganiano przez wieś, albo ulicami miasta. W czasach późniejszych – w końcu dziewiętnastego i na początku dwudziestego wieku rolę takiej kłody spełniała skrycie przypięta do odzieży na plecach lub do tyłu spódnicy np. skorupka jajka, szkielet śledzia, czy inne podobne śmieci. Powszechną popielcowa psotą było wrzucanie do sieni i izb wypełnionych popiołem starych pończoch czy też pękniętych, glinianych garnków z tą samą zawartością. Najwięcej popiołu kawalerowie wrzucali do domów, w których były ładne dziewczęta.

Popielec, to początek postu, to dzień, w którym starzy ludzie zachowywali ścisły post – nie jedli niczego, a pili tylko wodę. Tak zresztą wiele z nich pościło także w środy i piątki. Od początku Wielkiego postu przez cały czas jego trwania często gościł na stołach żur gotowany na zakwasie z żytniej mąki. Podobnie jak śledź solony, był to niejako symbolem wielkopostnego jadła. W mazowieckich domach jeszcze przed ostatnią wojną ściśle przestrzegano zachowywania postu. Niektóre gospodynie posiadały dwa komplety garnków. W jednych gotowały potrawy na co dzień i od święta. Drugie garnki przez większość roku przechowywane były na strychu. W środę popielcową były   znoszone do izby, szorowane i aż do Wielkanocy gotowano w nich posiłki postne. W domach uboższych, gdzie nie stać było na swa komplety naczyń, praktykowano wyparzanie garnków, aby usunąć z resztki tłuszczu.  Oprócz zakazów w kwestii pożywienia, wiele osób na czas wielkopostny powstrzymywało się od palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Nie śpiewano świeckich piosenek, nie urządzano wesel ani zabaw.

 

Autor: Robert Rumiński

przed kościołem z Drążdżewa, mężczyzna osypuje popiołem 2 kobiety
Po nabożeństwie w Środę Popielcową
osypywanie się popiołem na wsi
Popielec na wsi
zabawy popiołem na wsi, zagroda z Rempina
Popielec w zagrodzie z Rempina

 

Bibliografia:

  1. Dudzik Wojciech, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005.
  2. Ferenc- Szydełkowa Ewa, Rok kościelny a polskie tradycje, Poznań 1988.
  3. Smosarski Józef, Oblicza świąt, Warszawa 2005.
  4. Szczypka Józef, Kalendarz polski, Warszawa 1984.
  5. Zadrożyńska Anna, Powtarzać czas początku, cz. I, Warszawa 1985.
  6. Archiwum Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, sygn. E 520, wywiady od 93/15 – 93/18.

[1] Dudzik Wojciech, Karnawały w kulturze, Warszawa 2005, s. 20

Podaj dalej

Podobne wpisy

Drewniane szalowane drzwi z ćwiekami

Drzwi deskowe, szalowane z ćwiekami - MWM, chałupa z Dzierżążni 2023 r.

23 stycznia 2023

Jeszcze trochę o drzwiach …


Czytaj dalej
Słomiany dach wsparty na czterech balach, wypełniony słomą

Wypełniony bróg we wsi Tuchlin, 1999 r.

13 stycznia 2023

Bróg, brożek, brożyna


Czytaj dalej
Studnia z żurawiem na wiejskim podwórku, obok poidło dla zwierząt, w tle budynki gospodarcze

Studnia ocembrowana kamieniami ocembrowana kamieniami w zagrodzie z Izdebna

9 stycznia 2023

Studnie wiejskie


Czytaj dalej
67765
Wszystkich odwiedzin
Strony internetowe i pozycjonowanie Google
  • BIP
  • Facebook
  • Instagram
  • YouTube
  • Mapa strony
0
  • Brak dostępnych tłumaczeń dla tej strony