Hodowla pszczół – Roślinny miododajne
Rośliny miododajne, to rośliny które dostarczają pszczołom niezbędnych do życia składników pokarmowych, takich jak nektar, pyłek kwiatowy czy spadź. Na bazie tych surowców pszczoły wytwarzają między innymi miód, który jest ich pokarmem. Rodzaj miodu zależy od roślin, z których zostały zebrane pożytki. Pszczoły zbierają surowce z drzew, roślin dziko rosnących i roślin uprawnych.
Drzewa i rośliny miododajne znajdują się na łąkach, polach, w lasach, ogrodach czy sadach. Przy hodowli pszczół najważniejsze, aby miały one wokół siebie rośliny, które zapewniają im najwięcej pożytków, ale również takie które zakwitają w różnym czasie.
O miejscu na pasiekę pisano, iż powinno być tak dobrane, aby można było na nim uprawiać w dostatecznej ilości rośliny na pokarm dla pszczół, ale też na użytek gospodarski. W gospodarstwach wiejskich zakładano pasieki, najczęściej w sadach, gdzie drzewa owocowe zapewniały pszczołom odpowiednią ilość pożytku w czasie pierwszych wiosennych oblotów.
W Gospodarstwie domowym włościan polskich znajdujemy przydatne informacje dotyczące obszaru, gdzie najlepiej usytuować pasiekę. Dobre powodzenie zależy po największej części od miejsca. Jeżeli w pobliskości są drzewa owocowe, wiśnie, śliwki, jabłka i gruszki, maliny, porzeczki, które wcześnie kwitną i z nich pszczoły najpierwszy mają pożytek, jeżeli sieją obficie rzepaki zimowe, z których kwiatu pszczoły obficie miód i wosk zbierają, jeżeli są piękne i obszerne łąki, jeżeli w ogrodach i przy drogach zasadzone są lipy, których kwiat najpiękniejszego miodu dostarcza, jeżeli sieją koniczynę białą, rzepak letni, tatarkę, tam pszczołom pożywienia nie brak, tam liczne pasieki utrzymywać można. [Dmochowski, 1863, s.42]. Trzeba było unikać miejsc położonych zbyt wysoko, gdzie mogłyby występować silne wiatry. Ale też i takie w których bliskiej odległości są duże jeziora czy szerokie rzeki, których pokonanie byłoby dla pszczół niewykonalne.
Kolejny opis jak powinno wyglądać miejsce w którym znajduje się pasieki znajdujemy w Pszczelnictwie ogrodowym czyli domowym z 1837 roku. Józef Stumiłło opisuje iż, pasieka powinna być otoczona płotem, a jeszcze lepiej jakby miała płot z wierzby, która kwitnąć na wiosnę zapewni pszczołom pożytki. W pasiecie zasiać należy najużyteczniejsze rośliny dla pszczół. A niedaleko pasieki powinno się posadzić lipy, z których kwiatów pszczoły wytworzą najznakomitszy miód. Lecz gdy nie mamy takiego miejsca, możemy połączyć pasiekę z przydomowym ogrodem czy sadem. Autor przekonuje: chęć szczera z nauką połączona postawienia pszczelnictw a na wyższym sczeblu doskonałości, a ztąd otworzenia znacznych i stałych dochodów, nastręczą sposoby poprawienia, rolnictwo zaś i ogrodnictwo podadzą liczniejsze do tego środki.[Stumiłło, 1837, s.126]
Ksiądz Jan Krzysztof Kluk w czwartym tomie Zwierząt Domowych i Dzikich… również wymienia rośliny najlepsze dla pszczół: Najprzód w powszechności wymienić muszę Rośliny Pszczołom do Miodu i Wosku najpożyteczniejsze: są to te drzewa: Klonowe, Brzozowe, Sosnowe, Wiązowe, Jesionowe, Leszczyna, a najprzedniejsze Lipowe. Zioła zaś i krzewiki: Oset wielki, Ogorki, Porzeczki, Maliny, Koniczyna biała, Łopian, Chaber, Kminek dziki, Kukułka, Melissa, Wilcze łyko, Szafran wiosnowy, Mak, Pokrzywa głucha, Gorczyca, Słonecznik, a najlepsze Rzepak, Hreczka albo Gryka i Wrzos. [Kluk, 1780, s.231]
Rośliny miododajne, które wymieniają powyżsi autorzy nie tylko zapewniają pszczołom pożytki, ale stanowią też piękną ozdobę krajobrazu, więc warto zasadzić czy wysiać takie rośliny, nie tylko gdy mamy pasiekę, ale również w ogródkach przydomowych czy na balkonach. Niektóre z tych roślin są też wykorzystywane do leczenia równego rodzaju schorzeń.
Ewa. D. Rutkowska
Literatura
Dmochowski Franciszek Salezy (1863), Gospodarstwo domowe włościan polskich, drukarnia Gazety Polskiej, Warszawa.
Kluk Jan Krzysztof (1780), Zwierząt Domowych I Dzikich, Osobliwie Kraiowych, Historyi Naturalney Początki, I Gospodarstwo Potrzebnych I Pozytecznych Domowych Chowanie, Rozmnozenie, Chorob Leczenie, Dzikich Łowienie, Oswoienie, Zażycie; Szkodliwych Zas Wygubienie, t. 4 O owadzie i Robakach, drukarnia Pijarów, Warszawa.
Strumiłło, Józef (1837), Pszczelnictwo ogrodowe czyli domowe, nakł. Autora, druk dyecezjalny: Wilno.
Wróblewski, Romuald, (1991), Polskie Pszczelarstwo, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich: Wrocław.