Sesja naukowa na temat ochrony ekspozycji

W dniach 11–13 czerwca Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów przy współpracy z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu zorganizował ogólnopolskie seminarium naukowe „Ochrona Muzeów na wolnym powietrzu”. Spotkanie odbyło się na terenie sierpeckiego skansenu i przyciągnęło wielu wybitnych badaczy i muzealników. Uczestniczyło w nim 50 osób. Skierowane było do osób związanych z muzeami skansenowskimi prezentujących kulturę ludową z całym jej zróżnicowaniem. Poprzedziła jej skrupulatna analiza stanu zabezpieczeń przeciwpożarowych i chroniących przed przestępczością.

            W swoich wystąpieniach pracownicy Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, przedstawiciele Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej i Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego poruszali temat możliwości ochrony i zabezpieczenia technicznego ekspozycji, omawiali przepisy prawne, rodzaje niebezpieczeństw pojawiających się w muzeach i zagrażających muzealiom, a także zagadnienia związane z ewidencją zabytków, digitalizacją zbiorów i pozyskiwaniem środków finansowych z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Po żywej dyskusji przyszedł czas na wnioski. Oto niektóre z postulatów sformułowanych przez uczestników:

1. w pracach nad projektem zmian w rozporządzeniu MKiDN w sprawie zabezpieczania zbiorów w muzeach przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem grożącym zniszczeniem lub utratą zbiorów oraz sposobów przygotowania zbiorów do ewakuacji w razie powstania zagrożenia, w części dotyczącej zabezpieczeń budowlanych i mechanicznych uwzględnić należy dopuszczenie do stosowania urządzeń nieposiadających certyfikacji zgodnej z Polską normą, co umożliwi odpowiednie zabezpieczenie zabytków budownictwa tradycyjnego (drewno, glina, słoma) oraz zgromadzonych w nich zabytków ruchomych;
2. w pracach nad zmianami w ustawie o muzeach, ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, oraz ustawie prawo budowlane należy uwzględnić:

• uznanie muzeum typu skansenowskiego za podmiot decyzyjny lub opiniodawczy w zakresie prac budowlano-konserwatorskich wykonywanych w muzeum w obiekcie o statusie muzealium/ eksponat/ kolekcja;
• zniesienie obowiązku uzyskania przez muzeum typu skansenowskiego zgody Urzędu Konserwatora Zabytków (GKZ/WKZ) na wykonywanie prac budowlano-konserwatorskich w obiekcie o statusie muzealium/ eksponat/ kolekcja ze środków unijnych bądź ministerialnych (MKiDN);
• zniesienie wymogu uzyskania przez muzeum typu skansenowskiego pozwolenia na budowę (wtórny montaż, rekonstrukcja, remont), obiektu budowlanego translokowanego do muzeum jako muzealium/ eksponat/ kolekcja;
• zniesienie obowiązku prowadzenia księgi obiektu budowlanego dla muzealiów/ eksponatów nieruchomych, z zastrzeżeniem prowadzenia okresowych badań wynikających z przepisów prawa budowlanego w przypadku zainstalowania i użytkowania takich urządzeń jak instalacje odgromowe, elektryczne, grzewcze (kuchnie, piece itp.)

Organizatorzy pragną podziękować wszystkim osobom, które wzięły udział w sesji. Wyrażają jednocześnie nadzieję, że jej owocem będzie pogłębiona refleksja nad stanem ochrony kolekcji muzealnych i zwiększenie bezpieczeństwa ekspozycji.