SZOPKA BETLEJEMSKA – konkurs, zgłoszenia do 30 listopada
4 września 2022
Św. Michał Archanioł
29 września 2022
Św. Mateusz Ewangelista
W kościele katolickim w dniu 21 września wspominany jest św. Mateusz Ewangelista, zwany również Levim. Urodził się i dorastał w Nazarecie w Galilei, był jednym z 12 apostołów i autorem pierwszej Ewangelii. W Ewangelii wg św. Mateusza spisanych jest wiele szczegółów dotyczących życia i nauki Jezusa, między innymi Kazanie na Górze oraz wygłaszane przez Jezusa przypowieści np. o kąkolu, perle, czy dziesięciu pagonach. Ukazywał, że w Jezusie zrealizowały się proroctwa biblijne[1]
Niewiele wiadomo o życiu świętego, prawdopodobnie pracował jako celnik lub poborca podatków, był to zawód, który nie cieszył się szacunkiem wśród Żydów, w zawiązku ze służbą na rzecz nielubianego Rzymu, gdyż uznawano ich za osoby nieuczciwe. Po zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu Jezusa, nauczał wśród Żydów, a później miał nawracać pogan.
Św. Mateusz zginął jako męczennik za wiarę w Etiopii lub Persji, ścięty przez kata mieczem. Stało się to wg historiografii cerkiewnej 60 roku, a Jego relikwie od X w. znajdują się we włoskim mieście Salerno w dolnym kościele.[2]
Jest patronem diecezji i miasta Salermo, a także alkoholików, pracowników kantorów, księgowych, celników i urzędników podatkowych.
W ikonografii jest ukazywany postaci młodzieńca oraz jako mężczyzna w średnim wieku lub starzec z Ewangelią w ręce lub w trakcie jej pisania. Atrybutami Świętego są: topór, lanca, księga i pióro, miecz lub halabarda, sakwa z pieniędzmi u stóp, postać uskrzydlonego młodzieńca i torba podróżna .[3]
W tradycji ludowej w do św. Mateusza należało zakończyć siew ozimin, a pszczelarze powinni ostatecznie sprawdzić ule przed zimą o czy mówią liczne przysłowia:
‘Święty Mateusz,- siał-bym żyto,- nie rychło już!”
„Święty Mateusz dodaje chłodu, i raz ostatni podbiera miodu”.
„Gdy święty w śniegu przybieżał, będzie po pas całą zimę leżał”.
Dawniej przypadające w ten dzień jarmarki, słynęły z obfitości sprzedawanych futer, czapek, kożuchów. Kto wówczas nie zaopatrzył się w ciepłą odzież czy obuwie mówiono o nim:
„Niech chucha chudeusza, kto zabył (zapomniał) Mateusza”.[4]
Op. Danuta Krześniak
Literatura:
- Kolberg O.; Dzieła Wszystkie T.24, Mazowsze cz.1, s.190;Wyd. PTL Wrocław-Poznań 1885r.
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Mateusz_Ewangelista
- https://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/09-21a.php3
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Mateusz_Ewangelista
[2] https://pl.wikipedia.org/wiki/Mateusz_Ewangelista
[3] Tamże
[4] O. Kolberg ; Mazowsze cz.1 s.190
