Uroczystości związane z upamiętnieniem
Bohaterów Powstania Styczniowego
4 września 2014 roku zjednoczone, wielomiesięczne przygotowania członków Żuromińskiej Grupy Historycznej oraz pracowników Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu Oddział Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, zostały ukoronowane obchodami upamiętniającymi Bohaterów Powstania Styczniowego na Północnym Mazowszu. Uroczystości rozpoczęły się w Jakubowie pod Chromakowem, w miejscu największej bitwy partyzanckiej Północnego Mazowsza oraz miejscu kaźni 120 osób spalonych żywcem w budynku dworskiej owczarni, gdzie odsłonięty i poświęcony został obelisk zaprojektowany i wykonany przez członków Żuromińskiej Grupy Historycznej w składzie Tadeusz Manista, Marek Oryl, Sławomir Topolewski, Mariusz Czarnomski, Marcin Jabłoński oraz Adam Ejnik. Uroczystość prowadzoną przez Komendanta Powiatowego Hufca ZHP w Żurominie harcmistrza Henryka Czeczko, zaszczycili swoją obecnością m.in. senator RP Jan Maria Jackowski, radny wojewódzki Benedykt Pszczółkowski, profesor Ryszard Juszkiewicz, starosta sierpecki Jan Laskowski, wicestarosta żuromiński Mieczysław Olszlegier, wójt Gminy Lutocin Ryszard Gałka, dyrektor Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu Jan Rzeszotarski, kierownik Działu Historycznego Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie Bogumiła Umińska, Dyrektor ZPO w Bieżuniu Marek Cimochowski, dyrektor LO w Bieżuniu Krzysztof Jabłoński, dyrektor Muzeum Romantyzmu w Opinogórze Roman Kochanowicz, były dyrektor Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie Andrzej Grzymkowski, kierownik Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu Jerzy Piotrowski, a także nauczyciele, harcerze, uczniowie oraz mieszkańcy okolicznych wsi. W obecności pocztów sztandarowych reprezentujących bieżuńskie szkoły, OSP Bieżuń, Kombatantów Koła w Bieżuniu oraz Parafialnej Grupy Rekonstrukcyjnej z Mochowa pod dowództwem ks. proboszcza Grzegorza Mirzejewskiego, uczestnicy uroczystości wysłuchali referatu Marka Oryla przypominającego okoliczności wydarzeń z sierpnia 1863 roku. Głos zabrali także senator Jan Maria Jackowski, profesor Ryszard Juszkiewicz, radny Benedykt Pszczółkowski oraz kierownik Jerzy Piotrowski, który odczytał adres przesłany na ręce organizatorów przez Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika. Następnie delegacje złożyły wiązanki kwiatów przed obeliskiem. Parafialna Grupa Rekonstrukcyjna z Mochowa oddała salwę honorową z zabytkowej broni na cześć poległych powstańców. Uroczystości przy obelisku zakończyła msza święta koncelebrowana przez proboszcza parafii Lutocin Wiesława Barańskiego oraz proboszcza i dziekana żuromińskiego ks. kanonika Kazimierza Kowalskiego, który wygłosił okolicznościową homilię.
Kolejnym punktem programu było złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobie 16 poległych pod Chromakowem powstańców, którzy znaleźli miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu parafialnym w Bieżuniu. Zebrani wysłuchali modlitwy przygotowanej przez proboszcza parafii Bieżuń ks. Tomasza Ozimkowskiego oraz ponownej salwy honorowej oddanej przez Parafialną Grupę Rekonstrukcyjną z Mochowa.
Zwieńczenie obchodów upamiętniających Bohaterów Powstania Styczniowego nastąpiło w Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu, w którego murach odbył się wernisaż wystawy zatytułowanej „Chwała zwyciężonym. W 150. rocznicę Powstania Styczniowego”. Ekspozycja zakomponowana w sali wystaw czasowych bieżuńskiego muzeum przez Lucynę Grabowską powstała w oparciu o eksponaty życzliwie udostępnione przez Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej, Muzeum Juszkiewiczów w Mławie, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu oraz zbiory własne. Składa się z 18 kolorowych plansz autorstwa Bogumiły Umińskiej- przybliżających w oparciu o szeroką literaturę przedmiotu i bogatą ikonografię okoliczności wybuchu Powstania Styczniowego, miejsca bitew, biogramy dowódców oraz inne istotne szczegóły powstańczych działań na terenie Północnego Mazowsza. Plansze uzupełnione autentycznymi eksponatami z czasów powstania styczniowego-egzemplarzami broni białej i palnej, obrazami o tematyce powstańczej, takich autorów jak J. Kacarab, M. Ichnowski i I. Stachowski, trzema cyklami grafik Artura Grottgera (Polonia, Lithuania i Wojna) oraz innymi obiektami z tamtych czasów, m.in. czapką legendarnego powstańca, uczestnika bitwy pod Chromakowem Franciszka Steckiego, znakomicie oddają patriotyczne nastroje Polaków walczących wtedy o niepodległość, uczucia artystów przekazane na płótnach i grafikach oraz przygnębienie społeczeństwa po przegranym powstaniu, objawiające się noszeniem żałobnych stroi i biżuterii.
Organizatorzy składają serdeczne podziękowania wszystkim, bez pomocy i wsparcia, których realizacja powyższych obchodów byłaby niemożliwa. Żuromińską Grupę Historyczną wsparli: Rada Gminy Lutocin oraz wójt Ryszard Gałka, właściciel firmy Domex Lech Zmarzły, właściciel firmy Autoland Jerzy Filipski, LDM Electronic, Państwo Eugeniusz, Andrzej i Hanna Pesta, Państwo Bogdan, Dorota, Danuta oraz Witold Topolewscy, Panowie Marek Markowski, Roman Truszczyński, Dariusz Malanowski, Tomasz Kalkowski, Mirosław Kaźmierczak oraz Marek Matuszewski
Muzeum w Bieżuniu składa podziękowania Panu Andrzejowi Goździkowskiemu –prezesowi firmy Cedrob S.A., Panu Zbigniewowi Przywitowskiemu prezesowi firmy Złota Kurka S.A., Panu Henrykowi Grześkiewiczowi właścicielowi Gabinetu Weterynaryjnego, Panom Janowi Zaborowskiemu i Zygmuntowi Motylewskiemu właścicielom firmy Masarnia w Bieżuniu, Państwu Danucie i Zbigniewowi Włockim właścicielom sklepu Junior oraz Panu Bogdanowi Cybulskiemu właścicielowi Delikatesów u Cybulskich. Za dokumentację fotograficzną dziękujemy Panu Zbigniewowi Dobrowolskiemu wiceprezesowi Towarzystwa Przyjaciół Bieżunia.
Prezentowana wystawa stanowi kontynuację ekspozycji organizowanych od wielu lat w Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu, które przypominając najważniejsze wydarzenia z historii Polski, uwypuklały ich wątki regionalne. Oglądać ją będzie można w bieżuńskim muzeum do 15 stycznia 2015 roku.